وبگاه عالی نیوز

(تاریخ وقوع: 18 آذر1370)

سازمان ملل پس از یازده سال که روشن ترین حقایق را کتمان کرده بود، سرانجام برغم خواست ابر قدرتها و کسانى که هنوز هم از اسلام و جمهورى اسـلامـى مـى تـرسـنـد، بطور صریح دشمنان ما را محکوم کرد و ما این پیروزى را مدیون بینش حکیمانه امام بزرگوارمان و از مصادیق روشن نصرت خداوند مى دانیم .
  مقام معظم رهبرى
  پـیـروزى انـقـلاب اسـلامـى ، مـوجـب تـغییر ساختار قدرت در خاورمیانه شد و نظام امنیتى ساخته و پرداخته غرب را در منطقه به هم ریخت . از سویى صـدام بـا روحـیـه قـدرت طلبى ، حسن البکر را از مسند قدرت کنار زد و با طمع رهبرى جهان عرب و پرکردن خلاء قدرت در منطقه و به دست آوردن امـتـیـازات از دسـت داده در قرار داد 1975، خود را مناسب ترین وسیله در دست غرب براى دستیابى به اهداف سلطه گرانه اش معرفى کرد. نخست در اولیـن اقـدام به سرکوبى شیعیان عراق و از سویى به بمب گذارى در تاءسیسات نفتى ایران توسط گروهکهاى ضد انقلاب پرداخت و همزمان در تـلویـزیـون دولتى به بهانه باز پس گیرى سه جزیره از ایران ، حملات مستقیم و غیر مستقیم تبلیغاتى را متوجه ایران کرد، وزارت امور خارجه عراق به صورت رسمى در 26/6/1359 طى یادداشتى قرار داد 1975 الجزایر را لغو و صدام در برابر دوربین تلویزیون ، قرار داد را پاره و در 31 شهریور 1359، حمله سراسرى خود را به ایران آغاز کرد.
در آخـریـن سـاعـات روز 31 شـهـریـور 1359 / 22 سـپـتـامـبـر 1980، دبـیـر کـل سـازمـان مـلل ضـمـن مـذاکـره بـا نـمـایـنـدگـان دو دولت ، پـیـشـنـهـاد کـرد کـه مـسـاعـى جـمـیـله خـود را بـراى کـمـک بـه حل مسالمت آمیز به کار بندد، اما با پاسخى روبه رو نشد.
روز بـعـد دبـیـر کـل بـر اسـاس مـاده 99 مـنـشـور مـلل ، از شـوراى امـنـیـت خـواسـت کـه بـا تـوه بـه خـطـر مـحـتـمـل افـزایـش مـخـاصـمـه ، فـورا تـشـکـیـل جـلسـه دهـد. هـمـان روز نشست شوراى امنیت برگزار و اولین موضع گیرى شورا، طى بیانیه اى اعلام شد.
در 3 مهر 1359، دبیر کل به شوراى امنیت اطلاع داد که جنگ میان ایران و عراق ادامه دارد و پیشنهاد کرد شوراى امنیت مسئله را با فوریت رسیدگى کند. این جلسه در روزهاى 26 و 28 سپتامبر تشکیل و اولین قطعنامه را به اتفاق آرا در جلسه شماره 2248 شورا مورخ 6 مهر 1359، تصویب کرد.
پـس از صـدور قـطـعـنـامـه 479، عـراق آن را پـذیـرفـت و اعـلام مـوافـقـت کـرد. امـا ایـران بـه دلیـل حـضـور نـیروهاى عراق در خاک خود از پذیرش آن خوددارى کرد. پس از آن قطعنامه 598 به تصویب رسیدند.  پس از تصویب قطعنامه 598، دبیر کل اظهار داشت :
((قطعنامه اى که اینک تصویب شد، اوج تلاشهاى مشترک اعضاى شوراى امنیت به عنوان نمایندگان جامعه بین المللى براى برقرارى راه حلى جامع ، عـادلانـه و شـرافتمندانه براى منازعه ایران و عراق است . براى پایان بخشیدن به جنگ در این منطقه لازم است که سیاستهاى ملى همه اعضا، هماهنگ با نیات اعلام شده شورا گردد.
در ایـن جـهـت ، پـاراگـراف اجـرایـى شـمـاره 5 قـطـعـنـامـه مـسـئولیـت مـشـتـرکـى را بـراى هـمـه کـشـورهـاى عـضـو سـازمـان مـلل متحد در پى دارد... یک قدم اساسى با مشورت دو کشور و سایر کشورهاى منطقه ، برقرارى ترتیباتى براى امنیت و ثبات منطقه خواهد بود. در مورد مسئولیت منازعه در اسرع وقت با مشورت دو طرف احتمال تشکیل هیئت بى طرف براى رسیدگى به موضع ، هدف اصلى خواهد بود... بیایید همه بـا هـم هـمـکـارى کـنـیـم ، شـمـا اعـضـاى شـورا، ایـران و عـراق و مـن بـه عـنـوان دبـیـر کـل سـازمـان ملل متحد.))
پـس از اعـلام رسـمـى پـذیـرش قطعنامه 598، از سوى ایران ؛ دبیر کل گزارشى به شماره 20093/اس به شوراى امنیت تسلیم کرد که منجر به صدور قطعنامه شماره 619 گردید.
ایـن قـطعنامه که در جلسه شماره 2824 شورا در تاریخ 19 اوت 1988 برابر 18 مرداد 1367، به اتفاق آرا به تصویب رسید، مبناى تاسیس و اعزام گروه ناظر نظامى ایران - عراق ملل متحد (unimog)گردید.
متن قطعنامه 619 شوراى امنیت ، به این شرح است :
با یادآورى مجدد قطعنامه (1987)، 598 خود،
1- گزارش دبیر کل مذکور در سند 20093/اس در مورد اجراى پاراگراف 2 اجرایى قطعنامه (1987)، 598 را تصویب مى کند.
2- تـصـمـیـم مـى گـیـرد کـه طـبـق اخـتـیـارات خـود یـک گـروه نـاظـر نـظـامـى (unimog) را ایـجـاد و از دبـیـر کل مى خواهد اقدامهاى لازم را انجام دهد.
3- بعلاوه تصمیم مى گیرد که یونیماگ را براى مدت شش ماه تاءمین نماید، مگر آنکه شورا تصمیم دیگرى اتخاذ کند.
4- از دبیر کل درخواست مى کند که شوراى امنیت را از تحولات بعدى امر کاملا آگاه سازد.
سـرانـجـام یـازده سـال پـس از آغـاز جـنـگ 8 سـاله تـحـمـیـلى عـراق عـلیـه ایـران و سـه سـال پـس از صـدور قـطـعنامه 598 و با تلاشهاى پى گیر سیاسى مسئولان نظام جمهورى اسلامى ، حقانیت ایران در دفاع به اثبات جامعه جهانى رسـیـد و خـاویرپرزدکوئیار دبیر کل سازمان ملل متحد در 18 آذر 1370 طى یک گزارش رسمى به شوراى امنیت اعلام کرد که عراق در 31 شهریور 1359 بـه ایـران حـمـله کـرده اسـت . مـتـن کـامـل گـزارش دبـیـر کـل سـازمـان مـلل بـه شـرح ذیل است :
1- در بـنـد 6 قـطـعـنـامـه 598، کـه در تـاریـخ 20 ژوئیـه 1987 تـصـویـب شـد، شـوراى امـنـیـت از دبـیـر کل درخواست کرد، در مشورت با ایران و عراق موضوع احاله برسى مسئولیت مخاصمه را با گروهى بى طرف پیگیرى کند، و در اولین فرصت ممکن ، در جهت اجراى این درخواست به شوراى امنیت گزارش دهد.
2- در طول مذاکرات سه سال گذشته ، فرصتهاى متعددى براى مشورت با طرفین درباره بنده 6 قطعنامه داشته ام ، این مذاکرات مرا قادر ساخت تا برداشتى از دیدگاههاى متفاوت دو طرف داشته باشم . اما به مرحله اى که به تسلیم گزارشى معنادار به شوراى امنیت بینجامد، نرسید.
3- بـه دنـبـال تکمیل اجراى پاراگرافهاى یک و دو قطعنامه 598، تلاشى جدیدى براى تحقق دیگر مفاد قطعنامه با هدف تضمین برقرارى مجدد صلح میان ایران و عراق بر مبناى طرح جامع صلحى که توسط قطعنامه 598، ارایه شده بود، لازم به نظر رسید، تا از این طریق به تاءمین نیازهاى جارى و صلح و امنیت در منطقه کمک اساسى شود. بسیارى از تصمیمهایى که من برا تشدید تلاشها در جهت اجراى قطعنامه 598، اتخاذ کردم ، به شوراى امنیت منعکس شده است (سند شماره 23246/اس ).
4- دربـاره پـاراگراف 6 عناصرى از مواضع طرفین پیرامون این پاراگراف باى من مشخص بود. با این وجود من از دولتهاى ایران و عراق در نامه هایى مشابه به تاریخ 14 اوت 1991، خواستم تا در جامع ترین شکل ممکن ، جزئیات مواضع خود را درباره این پاراگراف به من تسلیم کنند. در هـمـان زمـان بـه مـنـظـور دسـتـیـابـى بـه کـامـل تـریـن درک از ایـن مـوضـوع تـصـمـیـم گـرفـتـم تـا بـطـور جـداگـانـه بـا تـعدادى از کارشناسان مـسـتـقـل مـشـورت کـنم . براساس ‍ پاسخ ‌هاى 26 اوت 1991 عراق به 15 سپتامبر 1991، ایران که به من تسلیم شد، مشورتهایى که با دو طرف داشتم ، تمام اطلاعاتى که از کارشناسان مستقل به دست آمده است ، اکنون مایلم که درباره پاراگراف 6 قطعنامه 598، به شوراى امنیت گزارش دهم .
5- مـسـلم اسـت کـه جـنـگ بـیـن ایـران و عـراق کـه سـالیـان دراز بـه طـول انـجـامـیـد، شـروعـش نـقـض حـقـوق بـیـن المـلل بود و موارد نقض حقوق بین الملل موجب مسئولیت براى مخاصمه است که موضوع اصلى پاراگراف 6 مى باشد. آن بخش از موارد نقض مقررات بـیـن المـللى کـه در چـارچـوب پـاراگـراف 6 بـایـد مـورد توجه ویژه جامعه جهانى قرار گیرد، استفاده غیر قانونى از زور و عدم احترام به تمامیت ارضـى یـک کـشـور عـضـو اسـت . مـسـلمـا در طـول جـنـگ مـواردى عـمـده و گـسـتـرده از نـقـض اصول مختلف حقوق بین المللى انسانى وجود داشته است .
6- پاسخ عراق به نامه 14 اوت 1991 من پاسخى محتوایى نیست ، از این رو من ناچارم به توضیحاتى که قبلا توسط عراق ارایه شده است تکیه کـنـم . ایـن یـک واقـعـیـت اسـت کـه تـوضـیـحـات عـراق بـراى جـامـعـه بـیـن المـللى قـابـل قبول و کافى نیست .
بـنـابـراین رویداد برجسته اى که تحت عنوان موارد نقض دربند پنجم این گزارش بدان اشاره کردم ، همانا حمله 22 سپتامبر 1980 علیه ایران است کـه بـر اسـاس مـنـشـور مـلل مـتـحـد، اصـول و قـوانـیـنـى شـنـاخـتـه شـده بـیـن المـللى یـا اصول اخلاقى ، قابل توجیه نیست و موجب مسئولیت مخاصمه است .
7- حتى اگر قبل از شروع مخاصمه برخى تعرضات از جانب ایران صورت گرفته باشد، چنین تعرضاتى نمى تواند توجیه کننده تجاوز عراق بـه ایـران - کـه اشـغـال مـسـتـمـر خـاک ایـران را در طـول مـخـاصـمـه در پـى داشـت - بـاشـد. تـجـاوزى کـه نـاقـض مـمنوعیت کاربرد زور که یکى از اصول حقوق بین چ است ، مى باشد.
8- از مـیـان مـوارد مـتـعـد نـقـض حـقـوق انـسـانـى کـه در طـول جـنـگ رخ داده ، مـوارد بـسـیـار تـوسـط سـازمـان ملل و یا کمیته بین المللى صلیب سرخ ثبت شده است .
بـه عـنـوان مـثـال مـن بـه درخـواسـت یک و یا هر دو طرف ، در موارد متعددى ، هیاءتهاى کارشناسى را براى تحقیق درباره موارد نقضى مانند استفاده از تسلیحات شیمیایى ، حملات به مناطق غیر نظامى و بدرفتارى با اسراى جنگى به صحنه نبرد اعزام کردم . نتیجه این تحقیقات جملگى به شوراى امـنـیـت گـزارش شـده و بـه عـنـوان سـنـد ایـن شـورا انـتـشـار یـافـتـه انـد. ایـن گـزارشـهـا بـا کـمـال تـاسـف حـاکى از وجود شواهدى از موارد نقض جدى حقوق انسانى است و در یک مورد من موظف بودم با تاسف عمیق این یافته کارشناسان را متذکر گـردم کـه سـلاحـهاى شیمیایى علیه غیر نظامیان ایرانى در منطقه اى در نزدیکى یک مرکز شهرى عارى از هرگونه حفاظت در برابر این حملات به کار رفته است (سند شماره 20134/اس )، شورا ناخشنودى خود از این مساءله و محکومیت آن را در قطعنامه 620 مصوبه 26 اوت 1988 اعلام کرد.
9- رویـدادهـاى جـنـگ ایـران و عـراق کـه بـراى سـالیـان طـولانـى در صـدر اخـبـار وسـایـل ارتـبـاط جـمعى دنیا قرار داشت ، براى جامعه بین المللى کاملا شناخته شده است . همچنین مواضع طرفین که در موارد بسیارى از اسناد رسمى منعکس شده و انتشار یافته بر همگان واضح است .
به نظر من تعقیب پاراگراف 6 قطعنامه 598 هدف مفیدى را در بر ندارد و در جهت صلح و اجراى قطعنامه 598 به عنوان یک طرح صلح جامع ، اکنون لازم اسـت رونـد حـل و فـصـل دنـبـال شـود. در واقـع پـرداخـتـن بـه مـبـنـاى دقـیـق روابـط صـلح آمـیـز بـیـن دو طـرف و هـمـچـنـیـن صـلح و امـنـیـت در کل منطقه ضرورت فورى دارد.
شـوراى امـنیت در سال 1987 در پاراگراف 8 قطعنامه 598 روش صحیحى را توصیه کرد که اگر به موقع اجرا شده بود مى توانست منطقه را از فاجعه بعدى که رخ داد، برهاند.
یـک نـظـام روابـط حسن همجوارى مبتنى بر احترام به حقوق بین الملل آن گونه که توسط شوراى امنیت پیش بینى شده ، براى تضمین صلح و ثبات آینده منطقه ضرورى است . امید است این نداى شورا مورد عنایت قرار گیرد.
اعـلام ایـنـکـه در جـنـگ تـحـمیلى ، عراق آغازگر و مسئول جنگ بوده است ، یک پیروزى سیاسى است . در طى سالهاى جنگ ، با این که جهانیان و بویژه سـازمـان مـلل ، مـى دانـسـتـنـد کـه جـنـگ را عـراق آغـاز کـرده اسـت ، مـهـر سـکـوت بـر لب نـهـادنـد. ایـن دفـاع و نـبـرد، هـشـت سـال طـول کـشـیـد، هـشت سالى که غربیها تمامى تمهیدات را علیه کشور ما به کار بردند و مى خواستند که جمهورى اسلامى را به زانو در آورده ، حرکتى را که در جهت قطع وابستگى آغاز شده بود از ریشه بخشکانند.
و زمانى آنها به خود آمدند که سلاحهاى ارسالى به عراق علیه خودشان به کارگرفته شد و عراق منطقه خلیج فارس را درگیر جنگى مهیب و عظیم کرد.
مـتـجـاوز بـودن عـراق گرچه بسیار دیر اعلام شد، اما باید گفت : از پیروزیهایى مهمى است که در تاریخ کشورمان به عنوان واقعه اى بزرگ ثبت خواهد شد.