آیت‌الله صافی گلپایگانی در نوشتاری به شرایط و نحوه عزاداری برای سید الشهداء پرداخته‌‌اند.
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری آنا به نقل از حوزه، آیت الله العظمی صافی در کتاب گفتمان عاشورایی به پرسش‌هایی درباره لباس سیاه پوشیدن برای ایام محرم و عزاداری اباعبدالله الحسین (ع) و کراهت پوشش سیاه پاسخ داده اند که متن این پرسش و پاسخ‌ها به شرح ذیل است:
1. به نظر مبارک حضرتعالی پوشیدن لباس سیاه در عزای امام حسین علیه‌السلام و دیگر امامان علیهم السلام چنانکه از کلام صاحب حدائق استفاده می‌شود رجحان شرعی دارد یا خیر؟
سلام الله و سلام انبیائه و ملائکته علی سیدنا و مولانا ابی عبـد الله الحسیـن المظلوم سید الشهداء و ابـی الأحـرار و علی أهـل بیتـه و أولاده و أصحـابه
با توجه به اینکه پوشیدن لباس سیاه، شعار اهل مصیبت و علامت سوگواری و عزاست، پوشیدن آن در عزای حضرت سید الشهدا علیه‌السلام و سائر حضرات معصومین صلوات الله علیهم اجمعین بی‌شبهه راجح و تعظیم شعائر و اعلان ولایت و برائت از اعداء آل محمد صلوات الله علیهم اجمعین، تجلیل از ایثار و فداکاری و شهادت در راه خدا، پاسداری از دین ومذهب ومصداق عناوین وجهات راجحة دیگر است.
یکی از شعائر شیعیان در عراق در دهة عاشورا، برافراشتن پرچم‌های سیاه عزا بر بالای خانه‌ها بود که حتی کسی که در وسط بیابان تنها در یک خانه و کوخ محقر زندگی می‌کرد ملتزم به این اعلام عزا و سوگواری بود.
یقیناً این برنامه‌ها و سیاه پوشیدن و سیاه پوش کردن در و دیوار خانه‌ها و حسینیه‌ها و تکایا و مجالس که متضمن درس‌های بسیار آموزنده و موجب تعالی افکار و اهداف و تبلور شعور مذهبی و انسانی است همه راجح و سبب احیا و بسط امر مذهب و تحکیم علائق و روابط با خاندان رسالت و تجدید میثاق تشیع و پیروی از آن بزرگواران و محکوم کردن ظلم و استضعاف و استکبار است.
محدث‌مشهور احمد بن محمد بن‌خالد برقی ازطبقه سابعه درکتاب محاسن، ص420، ح195 از پدرش محمد بن خالد از حسن بن ظریف بن ناصح از طبقه ششم از پدرش ظریف بن ناصح از طبقه پنجم از حسین بن زید که ظاهراًحسین بن زید بن علی بن الحسین علیهم السلام معروف بذی الدمعه و از طبقه پنجم است و او از (عمویش) عمر بن علی بن الحسین علیهما السلام روایت کرده است و سند و لفظ حدیث به این شرح است :
عنه عن الحسن بن ظریف بن ناصح عن ابیه عن الحسین بن زید عن عمر بن علی بن الحسین علیهما‌‌السلام قال:
لما قتل الحسین بن علی علیهما السلام لبسن نساء بنی هاشم السواد والمسوح وکن لا تشتکین من حر و لا برد ، وکان علی بن الحسین علیهما السلام یعمل لهن الطعام للماتم.
از این حدیث شریف که مورد اعتماد و حجت است و شخصیت‌هایی از مشاهیر و ثقات و اکابر اهل بیت علیهم السلام آن را روایت نموده‌اند استفاده می‌شود:
*. پوشیدن لباس سیاه در ماتم و عزا از صدر اول مرسوم بوده است و لذا بانوان معظمه بنی‌هاشم در ماتم حضرت سید الشهدا علیه‌السلام لباس سیاه پوشیدند و ظاهر این است که این عادت و سنتی بوده است که قبل از آن تا عصر رسالت هم سابقه داشته است و مثل این است که لباس سیاه به عنوان ترک تزیّن و شعار عزادار بودن متداول و مرسوم بوده است.
بنابراین روایات «کراهت لبس سواد» شامل این گونه لبس موقت و معمول نمی‌شود و منصرف به این است که لباس متعارف و رسمی شخص، سیاه باشد و به فرضی که اطلاق یا عموم داشته باشد این روایت آن اطلاق یا عموم را تقیید یا تخصیص می‌دهد.
*. تشویق و ترغیب امام علیه‌السلام از این عمل دلیل بر رجحان آن است و از آن فهمیده می‌شودکه ادامه آن جهت فراموش نشدن این‌واقعه بسیاربزرگ تاریخی بزرگداشت و موقف عظیم سید الشهدا علیه‌السلام راجح و مستحب است.
گفته نشود که: حدیث حکایت از عمل بانوان و تصویب امام علیه‌السلام دارد و دلالت بر رجحان پوشیدن لباس سیاه در عزای آن حضرت برای مردها ندارد؛ زیرا گفته می‌شود:
وجه تصویب و تشویق امام علیه‌السلام حال حزن و مصیبتی است که به وسیله
پوشیدن لباس سیاه اظهار می‌شود و خصوصیت صدور این حال از زن یا مرد ملحوظ
نیست و این حال در هر کس ظاهر شود مطلوب است البته اگر پوشیدن لباس سیاه
فقط ظهور این حال را از زنان نشان می‌داد اختصاص به آنها پیدا می‌کرد. ولی
وقتی در هر دو عند العرف علی السواء ظاهر می‌شود یا گاهی در مردها ظاهرتر
است و جهی برای اختصاص نیست و مثل رجلٌ شک بین الثلاث والاربع است که چون
این شک برای زن و مرد هر دو علی السوا حاصل می‌شود از آن اشتراک زن با مرد
در حکم، معلوم می‌شود.
این حدیث مانند کلام امیر المؤمنین علیه‌السلام است:
الخضاب زینة و نحن قوم فی مصیبة
که از آن استفاده می‌شود زینت مناسب مصیبت‌زدگی نیست، خواه خضاب باشد یا چیز دیگر. مصیبت زده مرد باشد یا زن. از این حدیث هم استفاده می‌شود، اظهار عزاداری به وسیله پوشیدن لباس سیاه مورد تصویب و تشویق است خواه از مرد صادر شود یا از زن . و چنان نیست که با اینکه از جانب مرد نیز این اظهار ممکن باشد رجحان اظهار آن مختص به زن باشد ، زیرا عرف آنچه را موضوع مطلوبیت این عمل می‌یابد ارائه حال عزا و سوگواری است که صدور آن از زن و مرد هر دو مطلوب است.
بلکه می‌توانیم بگوییم از مثل این حدیث می‌فهمیم که:
ارائه حال سوگواری در مصیبت حضرت سید الشهداء علیه‌السلام به هرنحو مشروع که عند العرف حال سوگواری باشد مطلوب است؛ خواه به وسیله پوشیدن لباس سیاه یا صیحه زدن در مجالس عزا یا ناله و گریه کردن یا مرثیه خواندن یا پابرهنه رفتن یا صورت‌های مشروع و مقبول دیگر موجب اجر عظیم الهی در آخرت خواهد بود.
جعلنا الله من القائمین بها وحشرنا فی زمرتهم بحق محمد وآله الطاهرین صلوات الله علیهم اجمعین.
2- آیا کراهتی که در پوشیدن مشکی وجود دارد، لباس عزایِ امام حسین علیه‌السلام را هم شامل می‌شود؟
پوشیدن لباس سیاه درعزای امام‌حسین علیه‌السلام مانعی ندارد ومطلوب است.
3- آیا نمازخواندن با لباس‌سیاه مربوط به عزاداری امام‌حسین علیه‌السلام مکروه است؟
پوشیدن سیاه در عزاداری سالار شهیدان مطلوب است و کراهت آن جبران می‌شود انشاء الله.