مسجد قُبا نخستین مسجد جهان اسلام است که در بیرون شهر مدینه قرار دارد. نخستین سنگ های بنای این مسجد توسط پیامبر اسلام پس از مهاجرت ایشان از مکه به مدینه گذاشته شد. قبا نام قریه‌ای در نزدیکی مدینه بوده‌است. مسجد در سال اول هجری، توسط پیامبر اسلام به پیشنهاد عمار یاسر و یا به تقاضای ساکنان محل در قبا بنا شد.