نشوز چیست و چه آثاری دارد؟

گرایش ذاتی و فطری آدمی‌ به زندگی در اجتماع و برقراری ارتباط با دیگران، موجب می‌شود که از همان روزهای ابتدایی قدم گذاشتن به عرصه‌ی وجود، آهسته آهسته از پیله‌ی تنهایی خود بیرون بیاید و به روش‌های مختلف به عضویت در گروه‌ها و نهادهای اجتماعی کوچک و بزرگ درآید. با عضویت در هریک از این نهادهای اجتماعی فرد در معرض ارتباط با دیگران قرار می‌گیرد و به تَبَع برقراری ارتباط با دیگران، حقوق و تکالیف گوناگونی برای وی در برابر آنها به وجود می‌آید.‌ یکی از مهم‌ترین و سرنوشت‌سازترین نهادهای اجتماعی که بخش بزرگی از زندگی فرد با عضویت در آن معنا پیدا می‌کند، «نهاد خانواده» است. شکل‌گیری نهاد خانواده به عنوان‌ یکی از تأثیرگذارترین نهادهای اجتماعی و عضویت فرد در آن، دارای تشریفات ویژه‌ای است و وقتی که عقد نکاح به طور صحیح و مطابق شرایط قانونی منعقد شود، این نهاد به طور رسمی‌ ایجاد شده و مانند هر نوع عقد و قرارداد دیگری، آثاری را به بار می‌آورد. مهم ترین اثر عقد نکاح ایجاد «رابطه‌ی زوجیت» میان طرفین است و به تَبَع شکل گیری این نوع رابطه، حقوق و تکالیف ویژه‌ای برای هریک از زوجین ایجاد می‌شود. آنچه در این میان اهمیت دارد این است که بدانیم اولا هریک از زوجین در جریان زندگی مشترک و برای تداوم و بقای نهاد خانواده، چه تکالیفی دارند؟ ثانیا در صورتی که هریک از زوجین به تکالیف خود در برابر طرف مقابل پایبند نماند و به وظایفی که دارد عمل نکند، از حیث حقوقی با چه ضمانت اجرایی (واکنش قانونی) روبه‌رو خواهد شد؟

در این مطلب ابتدا به صورت اجمالی به تکالیف زوجین در برابر‌ یکدیگر اشاره خواهیم کرد و سپس به تبیین معنای لغوی و اصطلاحی نشوز و همچنین آثار آن خواهیم پرداخت: