عالی نیوز به نقل از رهروان ولایت: ازدواج، از جمله قراردادهایی است که جدایی و طلاق نیز در آن پیش‌بینی شده است؛ زیرا گاهی موانعی به وجود می‌آید که ادامه زندگی مشترک زن و مرد را ناممکن و طاقت‌فرسا و سرشار از مفاسد می‌کند. در این‌صورت، اگر این قرارداد تا ابد باقی بماند، سرچشمه مشکلات فراوانی خواهد شد. البته گر چه طلاق گاهی یک ضرورت است، تا حد امکان باید از بروز آن جلوگیری کرد و تا زمانی که راهی درست و مطمئن برای ادامه زندگی زناشویی هست، به سراغ آن نرفت.
به همین دلیل، در روایت‌های اسلامی، طلاق به شدت نکوهش و از آن به عنوان مبغوض‌ترین حلال‌ها یاد شده است. چنان که در روایتی از پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) می‌خوانیم: «در اسلام، هیچ چیز نزد خداوند محبوب‌تر از خانه‌ای که با ازدواج، آباد می‌شود، نیست. در مقابل، هیچ چیز نزد پروردگار، منفورتر از آن نیست که خانه‌ای در اسلام، به وسیله جدایی، ویران گردد.[1]
اسلام برای پیشگیری از طلاق توصیه‌هایی را بیان می‌کند:
1. تقویت باورهای دینی
از جمله مهم‌ترین و موثرترین راه‌کارها برای جلوگیری از طلاق، تقویت باور دینی و ایمان به خداست، توحید و خداپرستی، نگرش فرد به همه هستی و زندگی انسان را، هدفدار و معنادار می‌کند. ازاین رو، در رفتارها با انسجام، وحدت روحیه و آرامش عمل می‌کند. بدون شک، باور حقیقی داشتن به خدا، همه رفتارها و زندگی خانوادگی را به سوی کسب رضایت خداوند خواهد کشاند.
فردی که خدا را ناظر و همراه خود و حتی از رگ گردن نزدیک‌تر می‌بیند، می‌کوشد در همه حال، در برخورد با اعضای خانواده و انجام دادن وظایف خانوادگی، رفتاری خداپسندانه داشته باشد. هم‌چنین توجه کردن به عدالت خداوند و اینکه هیچ‌گونه ظلمی را روا نمی‌دارد و حق هیچ موجودی را تباه نمی‌کند، زمینه و انگیزه دیگری برای مهار رفتاری اعضای خانواده است. هر چه این حالت قوی‌تر باشد، مشکلات فرد کمتر خواهد بود.
پژوهش‌های انجام شده در این زمینه، دین را مهم‌ترین عامل ثبات و پایداری ازدواج اعلام می‌کند و تأثیر باورهای دینی بر رضایت‌مندی از ازدواج را تأیید کرده است.
2. محبت صادقانه میان زن و مرد
بی شک، همه انسان‌ها تشنه مهر و محبت هستند و دوست دارند، از دیگران محبت و دوستی ببینند. در این میان، زن و شوهر، بیش از دیگران به مهر و محبت یکدیگر نیاز دارند. زن، کانون محبت و موجودی عاطفی‌تر است. او دلش می‌خواهد، محبوب دیگران باشد و هر چه محبوب‌تر باشد، شاداب‌تر است. ازاین رو، برای به دست آوردن محبوبیت، تا سرحد فداکاری می‌کوشد. پس بر مرد واجب است که در دوستی و مهر و محبت با همسرش، بسیار دقت کند.
3. صبر و خویشتن‌داری
صبر، یکی از ویژگی‌های اخلاقی است که در جلوگیری از اختلاف‌های خانوادگی بسیار مؤثر است. صبر، از مهم‌ترین صفت‌های نفسانی و بازدارنده از مشکلات است. گاهی وقت‌ها در مسائل خانواده، افراد با ناکامی‌هایی روبه‌رو می‌شوند که در این هنگام، بی‌تابی و مهار نکردن رفتار، فرد را به تنش دچار می‌کند و نیاز او نه تنها برآورده نمی‌شود، بلکه دچار مشکلات جدیدی می‌سازد. از این رو صبر و بردباری در مقابل خیلی از مشکلات می‌تواند استحکام خانواده را بیشتر کند.
4. ناراحتی‌های روحی و روانی
روایات بسیار مهمی از مصادر وحی و در معتبرترین کتاب‌ها در مورد رذایل اخلاقی که ریشه در مشکلات روحی و روانی دارد، نقل شده است؛ رذایلی چون: کبر، حماقت، بخل، غضب، تنبلی و... که هر کدام به تنهایی می‌تواند عرصه را بر زن و شوهر تنگ گرداند و زمینه تزلزل و عدم پایداری را در خانواده به وجود آورد.
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) فرمودند: «از ازدواج با زن کودن و احمق بپرهیزید که هم‌نشینی با آنان، تباهی عمر را به دنبال دارد و فرزندش متجاوز و ستمکار است».[2]
5. فساد اخلاقی
فساد اخلاقی از عوامل عمده افزایش طلاق است که مهم‌ترین آنها عبارت است از: شکستن حریم خانواده؛ زن و مردی که حریم خانواده را می‌شکنند و عفت و ناموس خود را در اختیار دیگران قرار می‌دهند، تا غرایز نامحدود جنسی خود را ارضا کنند، خیلی زود تن به انحلال نکاح داده و کانون گرم خانوادگی را رها می‌کنند تا به دور از این حصار بتوانند به امیال غیر انسانی و بی حد و مرز خود جامه عمل بپوشانند.
6. ناتوانی جنسی
ضعف قدرت جنسی در مرد یا زن، خصوصا سرد مزاجی زن که این حالت غالبا معلول نارسایی در آموزش زندگی زناشویی است از دیگر عوامل طلاق به شمار می آید.
7. بی‌کاری
یکی دیگر از علل و عوامل عمده طلاق، فقدان شغل مناسب و بی‌کاری است. که اگر کسی کار نداشته باشد. بیشتر وقتش را در خانه خواهد گذراند و اقدام به مشاجره و دعوا با همسر خود می کند و دوم اینکه یکی از عوامل استحکام خانواده اقتصاد و پول است که اگر نباشد خانواده دچار دگرگونی خواهد شد.
8.دوستان ناباب
نیروی تقلید در آدمی بسیار قوی است، اگر الگوهای مورد تقلید، ممتاز، عالی و محتوای آن قدسی و ملکوتی باشد، وسیله‌ای برای بهتر شدن و در نتیجه در راه رشد، تکامل و سعادت گام نهادن است.
9. دخالت‌های بی‌مورد دیگران
دخالت‌های بی‌جای اطرافیان و آشنایان در زندگی خصوصی دو همسر و مخصوصا در اختلافات آنها، عامل مهم دیگری است که پیوندها را می‌گسلد. تجربه نشان داده است، که اگر هنگام بروز اختلافات در میان همسران، آنها را به حال خود رها کنند و با جانب‌داری از این یا آن، به آتش این اختلاف دامن نزنند، چیزی نمی‌گذرد که این آتش خاموش می‌شود. ولی دخالت نزدیکان دو طرف، که غالبا با تعصب و محبت‌های ناروا همراه است، کار را مشکل‌تر می‌کند.
10.ازدواج‌های اجباری
عامل دیگری که می‌تواند در افزایش طلاق نقش داشته باشد، تحمیل اراده پدر و مادر در انتخاب همسر برای فرزندان است. این اقدام مستبدانه و نابجا، معلول خودخواهی پدر و مادر است. در بعضی موارد ممکن است نیازهای مادی یا معاملات سیاسی، پدری را بر آن دارد که فرزند خود را هم‌چون کالا مورد معامله قرار دهد. پیامدهای چنین ازدواج‌هایی طلاق، خودکشی، خیانت و... خواهد بود. [3]
11. قناعت
قناعت و دوری از تجمل‌گرایی، از ویژگی های اخلاقی است که در متون اسلامی به تأثیر آن بر زندگی دنیوی و اخروی اشاره شده است. در دوران حاضر، به دلیل گسترش وسایل رفاهی، شکاف بسیاری در میان خانواده‌ها ایجاد شده است؛ زیرا زندگی مادی بهتر، برای همه امکان‌پذیر نیست و در این رقابت، عده‌ای عقب می‌مانند. این اختلاف درآمد و تفاوت در زندگی مادی، گاه می‌تواند زمینه‌های بروز نارضایتی و اختلاف در خانواده شود.
............................................
پی نوشت
[1]. وسائل الشیعه، ج14، ص5
[2]. علامه محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج 100، ص 373.
[3]. مهدی کی نیا، عوامل اجتماعی طلاق، صص 2625.
[4]. سایت حوزه نت