وبگاه عالی نیوز

معمولا در بحث حجاب زنان این شبهه به گوش می رسد، که حجاب زنان به این خاطر است که مردان باید دینشان حفظ شود و خدای ناکرده، چشمانشان آلوده به نگاه نامحرم نشود. و معمولا افراد مذهبی زود تحریک می شوند و چون از این تصاویر منع شده اند، حرص بیشتری برای دیدن نامحرم دارند. حال واقعا فلسفه حجاب برای این باور مخالفان حجاب است؟

فلسفه حجاب و عفاف : خداوند در دو آیه ی معروف سوره نسا بعد از دستور به حفظ نگاه و اعضای جنسی از حرام، دو فسلفه مهم را بعد از این دستوران ذکر می کند:
الف: «قُلْ لِلْمُؤْمِنینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِکَ أَزْکى‏ لَهُ [نساء/30] به مردان مؤمن بگو دیدگان خویش را از نگاه به زنان اجنبى باز گیرند و فرجهاى خویش را نگهدارند این براى ایشان پاکیزه‏ تر است.» در این آیه هم خداوند پاکیزه کی را فلسفه خود داری از فساد جنسی و چشم چرانی می داند.
ب: «وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ یَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ... لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُون [نسا/31] و به زنان مؤمن بگو که چشمان خویش فروگیرند و شرمگاه خود نگه دارند... باشد که رستگار گردید.»
در این آیه رستگاری و فلاح را سرانجام زنان با عفت و خویشتن دار، معرفی می کند.
پس مشخص شد که این دستورات حجاب که برای مردان و زنان معرفی شده، شخصی و جنسیتی نیست، بلکه برای همه افراد برکات و ثمرات جسمی و روحی به دنبال دارد.

عمومیت روایات، نهی از نگاه حرام
بعد از بیان فلسفه حجاب، باید به این نکته بپردازیم که درست است که مردان با نگاه تحریک پزیری بالاتری دارند و در تحقیقات علمی هم این مسئله اثبات شده است.
«تحقیقات علمی در فیزیولوژی و روان‌شناسی، در باب تفاوت‎های جسمی و روحی زن و مرد، ثابت کرده است که مردان نسبت به محرک‎های چشمی حساس‎تر از زنان‌اند و برعکس، زنان در مقابل محرک‎های لمسی حساسیت بیش‌تری دارند.»[1] اما این نکته دلیل بر این نیست که بگوییم زنان با دیدن نامحرم، تحریک ناپذیر هستند و این مشکل فقط در مردان است و دستور حجاب و نوعی ظلم به زنان برای کنترل نگاه مردان است.
اولا: خداوند در کنار مردان به زنان هم دستور مراقبت از نگاه به حرام را داده است که آیه مورد نظر در بالا ذکر شد.
دوما: روایات فراوانی داریم که در باب کنترل نگاه، مخاطبش فقط مردان نیست و به طور کلی به بیان این دستور پرداخته اند. مانند این روایت که امام صادق(علیه السلام) می فرماید: «النَّظْرَةُ بَعْدَ النَّظْرَةِ تَزْرَعُ‏ فِی‏ الْقَلْبِ‏ الشَّهْوَةَ وَ کَفَى بِهَا لِصَاحِبِهَا فِتْنَة [2] از نگاه [ناپاک] بپرهیزید که چنین نگاهى تخم شهوت را در دل مى‌کارد و ‏همین براى فتنه‌ى صاحب آن دل بس است.»
یعنی چه زن و چه مرد اگر نگاه خود را آزاد بگذارند، گرفتار این فتنه و وسوسه شیطانی می شوند و قطعا بعد از نگاه، باید به فکر رسیدن به اون خواسته باشند. لذا باباطاهر در یک از دوبیتی هایش چنین سرود:
«زدست دیده و دل هر دو فریاد
که هر چه دیده بیند دل کند یاد
بسازم خنجری نیشش ز فولاد
زنم بر دیده تا دل گردد آزاد.»[3]

تفاوت نعمت حیا در زنان و مردان
حیا یکی از نعمت های ویژه خداوند به انسان بوده است که باعث شده بوسیله آن، انسان زشتی هایش را از دیگران بپوشاند. حال چرا سهم زنان در این نعمت از مردان بیشتر است؟ و بهمین خاطر معمولا از مردان کم حیایی بیشتر دیده می‌شود تا زنان و مردی که حیای در نگاه ندارد را به چشم چرانی ملقّب می‌کنند. از این جهت امام صادق(علیه السلام) می‌فرمایند:
«اَلحَیاءُ عَشَرَةُ أَجزاءٍ تِسعَةٌ فِى النِّساءِ و َواحِدٌ فِى الرِّجالِ [4]حیا ده جز دارد، نه جزء آن در زنان است و یک جزء در مردان.»
پس یکی از علل تحریک پذیری مردان از طریق چشم به این خاطر است که سهم کمتری در نعمت حیا دارند و کمتر دیده شده خانمی مشغول چشم چرانی باشد یا دنبال نامحرم برود. اما این بدان معنا نیست که ما فلسفه حجاب را محصور در عدم تحریک پذیری مردان بدانیم و چشم را بر منافع فردی و اجتماعی حجاب، برای زنان را نادیده بگیریم.

نتیجه:
با توجه به نکات بالا روشن شد که فلسفه حجاب و عفاف زنان هم سلامت فردی و اجتماعی را بدنبال دارد و یک موضوع شخصی و مربوط به مردان نیست. یعنی خداوند برای پاک بودن مرد ها زن را مامور به حجاب نکرده است.

_____________________

پی نوشت:
[1]. غلامعلی حداد عادل، فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی، ص 63، به نقل از: «تفاوت‎های زن و مرد از نظر فیزیولوژی و روان‎شناسی»، دکتر محمود بهزاد، مجله‌ی نگین، شماره‌ی 134، تیرماه 1355.
[2]. ابن بابویه، محمد بن على، من لا یحضره الفقیه‏، تاریخ وفات مؤلف: 381 ق‏، محقق / مصحح: غفارى، على اکبر، موضوع: کتب اربعه‏، زبان: عربى‏، تعداد جلد: 4، ناشر: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، مکان چاپ: قم‏، سال چاپ: 1413 ق‏، ج4، ص 18.
[3]. باباطاهر، دوبیتی شماره 23، گنجور.
[4]. ابن بابویه، محمد بن على، من لا یحضره الفقیه‏، تاریخ وفات مؤلف: 381 ق‏، محقق / مصحح: غفارى، على اکبر، موضوع: کتب اربعه‏، زبان: عربى‏، تعداد جلد: 4، ناشر: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، مکان چاپ: قم‏، سال چاپ: 1413 ق‏، ج3، ص 468.