تایلند ، سرزمین آب و خورشید و ماهی ، سرزمینی صخره ای در شمال ودر جنوب آبراه هایی وسیع دارد که همچون خون تازه در شریان اقتصادی این کشور جریان دارد.
این کشور با وسعت 513155 کیلومتر مربع ( حدود یک سوم ایران) چهل و نهمین کشور جهان از نظر وسعت به شمار رفته و با تولید 7.2 میلیون تن برنج رتبه اول تولید و صادرات برنج را به خود اختصاص داده و در تولید ذرت و نیشکر نیز رتبه های 3 و 7 جهانی را به نام خود به ثبت رسانده است.
تایلند پس از بحران اقتصادی سال 1976 که اقتصاد کشورهای همسایه نظیر برمه (میانمار) ، کامبوج و حتی مالزی رابه پرتگاه سقوط کشاند ، در برنامه 9 ساله دقیق و طراحی شده ای ، فاکتورهای اقتصادی را بر اساس تولیدات کشاورزی طراحی کرده و پس از 16 سال یعنی در سال 1992 صادرات محصولات کشاورزی را با صادرات برنج آغاز نمود و کشورهای بزرگ تولیدکننده برنج که در آن زمان روسیه وآمریکای جنوبی بودند را پشت سر گذاشت.
در برنامه 9 ساله توسعه کشاورزی در تایلند ، هدف گذاری تولید 14 میلیون تن برنج طراحی و مراحل اجرایی آن در 3 فاز تامین مصرف داخلی ، صادرات به کشورهای همسایه و صادرات به بازارهای جهانی طراحی شده بود درپی این برنامه بسیاری از اراضی جلگه ای و ساحلی تایلند به کشت مکانیزه برنج اختصاص یافت و این کشور موفق شد رکورد تولید 11 میلیون تن را در سال های 2005 تا 2009 ثبت کند.
در سال های بعد و با اجرای سیاست های تعدیل اقتصادی و محدود کردن یارانه های کشاورزی در تایلند میزان تولید برنج در این کشور کاهش یافت و تولید محصول برنج صرفا برای صادرات به بازارهای جهانی انجام می شد و تولید از آن سال به بعد در سطح 7 میلیون تن محدود شد.
ترسیم نقشه راه صادرات برنج منجر به تولید ارقام پرتولید و بازارپسند در مراکز تحقیقاتی تایلند شده و ارقام اصلاح شده بذور برنج برای انواع آب و هوای استوایی ، خاورمیانه ای ، مدیترانه ای و حتی مناطق خشک و کم آب آفریقایی تولید شد و صادرات بذرهای اصلاح شده مقاوم به تغییرات آب و هوایی در سراسر جهان به لیست صادرات تایلند افزوده شد.
پذیرش سرمایه گذاری خارجی در صنعت تولید برنج از دیگر فاکتورهای موفقیت تولیدی تایلند به شمار می رود از سال 2009 کشورهایی نظیر عربستان و آمریکا که از بزرگترین واردکنندگان برنج تایلند به شمار می روند با انتقال سرمایه به تایلند به کشت فراسرزمینی و سرمایه گذاری در صنعت برنج این کشور اقدام کردند و در پی آن انتقال تکنولوژی به تایلند و صادرات دانش فنی نیز انجام شده و این موضوع منجر به افزایش راندمان تولید از 4.3 تن به 5.1 تن در هکتار رسید که خود رکوردی قابل توجه است.
رمز موفقیت برنامه ریزی کشور آب و خورشید ، طراحی چرخه کامل آب در کشاورزی و پرورش دام به ویژه صنعت شیلات و آبزی پروری است.
در تایلند از آبراه های سطحی شعبه هایی را به طرف حوضچه های پرورش ماهی هدایت می کنند و در مسیر این آبراه های فرعی فیلترهای شنی قرار داده و به جمع آوری مواد آلی مخلوط با آب می پردازند این مواد به مصرف کود مزارع می رسد ، آب تصفیه شده نیز به حوضچه های پرورش ماهی هدایت می شود و به سطوح پرورش ماهی که ابعادی 50 *20 متر دارد ،ریخته می شود در ادامه سیکل گردش آب انواع ماهیان گرمابی کف خور نظیر انواع کپورماهیان در حوضچه ها پرورش داده می شود همزمان با پرورش ماهی قفس های 2 طبقه ای روی حوضچه ها نصب می شود و ضمن سایه اندازی بر حوضچه های درون قفس ( به منظور جلوگیری از رشد جلبک ) ، در طبقه بالا گوسفند پرواری و در قفس پائینی مرغ و بوقلمون پرورش داده می شود و به این ترتیب پسماند کود بره پرواری برای مرغ و بوقلمون به عنوان غذای مصرفی و کود مرغی که سرشار از ازت است نیز برای ماهیان درون حوضچه ها به عنوان غذای مصرفی ، به مصرف کپورماهیان می رسد این سیکل با غنی شدن آب حوضچه ها ادامه می یابد و لایه های زیر سطحی آب حوضچه های پرورش ماهی که تبدیل به آب غنی شده می شود، به وسیله پمپ های کف کش به سوی شالیزارها هدایت می شود. در شالیزارها نیز بچه ماهی ها را رها کرده و این ماهیان ضمن پرورش در آب سطحی شالیزارها ، از موادآلی و آفات آبزی شالیزارها تغذیه کرده و همزمان با برداشت برنج از سطح شالیزار صید می شوند و به این گونه چرخه کامل آب در عرصه های کشاورزی و پرورش دام و شیلات مورد استفاده قرار می گیرد و قطره ای آب در سیکل بهره برداری از آب به هدر نمی رود.
بر اساس آخرین آمارها مساحت شالیزارهای شمالی ایران به حدود 700 هزار هکتار می رسد راندمان برداشت از شالیزارهای ایران رقم 3.5 تن شالی گزارش شده است و معنای این ارقام تولید حدود 2 میلیون تنی برنج در سال است که انواع ارقام ( واریته) صدری ، پاکوتاه و برنج دانه بلند و دم سیاه تنها بخشی از واریته های کشت شده در ایران است که سالهاست در شالیزارهای ایران کشت و برداشت می شود. مهندس فرامرز کارشناس ارشد تحقیقات برنج به خراسان می گوید :الگوی تایلند را برای ایران نمی توان طراحی و اجرا کرد اما می توان از مراکز تحقیقاتی این کشور برای پروژه تحقیقاتی تولید برنج در ایران الگو گرفت به این معنا که در تایلند به دلیل اینکه همواره ارقام جدید اصلاح شده را تولید می کنند ، می توان از برنامه های اصلاح نژادی آن ها استفاده کرده و با بومی سازی آن در کشور به اصلاح ارقام برنج ایرانی اقدام کرد و راندمان تولید را افزایش داد.
این کارشناس پذیرش سرمایه های خارجی در ایران در حوزه کشاورزی را خلاء زیان آور کشاورزی دانسته و افزود : باید بپذیریم که کشاورزی ایران دچارعقب ماندگی علمی است و راهکار آن نیز واردات دانش فنی و تکنولوژی روز دنیا است تا محصولات کشاورزی ایران به فاکتورهای صادراتی دست یابد و فرآورده های کشاورزی و صنایع غذایی که پایه آن 96 درصد از محصولات کشاورزی است ، به بازارهای جهانی راه یابد لذا باید زمینه واردات سرمایه و دانش فنی به کشور فراهم شود تا کشاورزی ایران صادرات محور شود. وی ادامه داد : بسیاری از محصولات باغی ، گیاهان دارویی و پروتئین خام دامی (گوشت و مرغ) در بازارهای منطقه شناخته شده هستند و با توجه به اینکه اکنون بسیاری از مبادلات محصولات کشاورزی به صورت تجارت تهاتری است ( مبادله کالا با کالا) ایران با توجه به برخی تحریم های ظالمانه باید از این فرصت استفاده کرده و با تولید محصولات صادراتی و مبادله تهاتری با سایر کشورها نیازهای وارداتی را بدون انتقال پول انجام دهد و ضمن ارتقاء سطح علمی کشاورزی با واردات دانش فنی ، میزان صادرات محصولات کشاورزی را افزایش داده و شکوفایی تولیدی را در کشور به ارمغان آورد.