نمیتوان پرچم عدالت خواهی(که مبناییترین آموزه اسلامی است) را به صرف یک برداشت اشتباه از روایت «کلّ رایةٍ ترفع قبل قیام القائم فصاحُبها طاغوتٌ[وسائل الشیعه، ج11، ص37]» به حالت تعطیل در آورد، زیرا قرینههای متعددی داریم که مراد از قیام طاغوتی، قیامهایی است که در مسیر خدا و اهلبیت نبوده، بلکه در مقابل آنها باشد، از جمله روایت: «و مَنْ رَفَعَ رایة ضلالة فصاحبها طاغوت [الکافی، ج8، ص296]» که تنها پرچمی را طاغوت میداند که در مسیر ضلالت باشد، نه پرچم حق و عدالت.*
برداشت مطلق از روایت نخست علاوه بر تعارض با مبانی عدالت خواهی اسلام، با اهداف عدالت خواهانه ائمه منافات دارد، تا آنجا که مقدسترین قیامها حتّی قیام امام حسین(علیهالسّلام) را هم قیامی طاغوتی معرفی میکند، درحالی که هیچ عقل سلیمی در حقانیت قیام امام حسین(علیهالسّلام) شک نمیکند تا چه رسد به اینکه امام صادق(علیهالسّلام) بخواهد قیام جدش را طاغوتی بداند.
علاوه بر این، آموزههای اسلامی بسیاری دستور به امر به معروف و نهی از منکر، قیام در راه خدا، داده است و دستورات و قوانین فراوان حکومتی در قرآن و روایات وجود دارد، که نمیشود مخصوص زمان خاصی باشد.[وسائلالشیعه، ج11، ص395]
دین اسلام و آموزههای قرآنی همیشه مسلمان را دعوت به قیام علیه بیدادگری و ستم نموده و برپایی پرچم عدالت را از همه مسلمانها خواستار شده و بر این عدالت محوری با این بیان تاکید میکند: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا کُونُوا قَوَّامینَ لِلَّهِ شُهَداءَ بِالْقِسْطِ وَ لا یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلى أَلاَّ تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوىَ[مائده / 8] اى کسانى که ایمان آوردهاید! همواره براى خدا قیام کنید، و گواهان عدالت باشید و دشمنى با جمعیّتى، شما را به ترک عدالت نکشاند! عدالت کنید، که به تقوا نزدیکتر است!» و در آیات دیگر نیز تاکید میکند: «فَاعْدِلُوا وَ لَوْ کانَ ذا قُرْبی [مائده / 152] عدالت کنید، هر چند درباره بستگان باشد.» بر افراشتن پرچم عدالت، از آموزههای مسلم اسلامی و از فرائض قطعی قرآن است، که نیاز به تبیین و اثبات بیش این ندارد، ولیکن برخی معاندان سعی میکنند به مقابله با پرچم عدالت خواهی اسلام برخواسته با مستمسک قرار دادن احادیثی مانند: «کلّ رایةٍ ترفع قبل قیام القائم فصاحُبها طاغوتٌ یُعْبَدُ مِنْ دون الله [1] هر پرچمی قبل از قیام قائم بلند شود، صاحبش طاغوت بوده و غیر خدا را پرستیده است.» میگویند: هر قیامی که قبل از ظهور حضرت ولی عصر(عجلاللهتعالیفرجهالشریف) انجام شود، باطل است و طاغوتی؛ و با بیان این مطلب، میخواهند این نتیجه را بگیرند که نظام مقدس جمهوری اسلامی نیز چون قیامی بوده قبل از خروج حضرت، باطل و طاغوتی است و از این راه با نظام مقدس مبارزه کرده و مردم را از این انقلاب جهان تاب، دلسرد و بدبین کنند.
پاسخ به اشکال:
این روایت و امثال آن دلالتی بر تعطیلی قیامهای عادلانه یا مذمت حکومتهای عدالتخواه قبل از قیام قائم(عج) ندارد؛ زیرا:
1. قرینههای متعددی داریم که مراد از قیام طاغوتی، قیامهایی است که در مسیر خدا و اهلبیت نبوده، بلکه در مقابل آنها باشد، مؤیّد این مطلب روایتی در این راستاست است که میگوید: «و مَنْ رَفَعَ رایة ضلالة فصاحبها طاغوت [2] هر کسی پرچم ضلالت بر افرازد، صاحبش طاغوت است.» بنابراین روایت نخست نیز با توجه به قرائن و روایات دیگر تنها پرچمی را طاغوتی میداند که در مسیر ضلالت برافراشته شود، نه پرچم عدالت و حق، و نمیشود به اطلاق روایت(هر قیامی قبل از ظهور مهدی (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) طاغوت است) تمسک کرد.
2. برداشت مطلق از روایت نخست علاوه بر تعارض با مبانی عدالت خواهی اسلام، با اهداف عدالت خواهان ائمه معصومین(علیهمالسلام) منافات دارد، تا آنجا که مقدسترین قیام جهان، یعنی قیام امام حسین(علیهالسّلام) را هم قیام طاغوتی معرفی میکند، فقط به صرف اینکه قبل از قیام مهدی(عجلاللهتعالیفرجهالشریف) بوده است، درحالی که هیچ مسلمانی و هیچ عقل سلیمی در حقانیت قیام امام حسین(علیهالسّلام) شک نمیکند، تا چه رسد به نواده خود حضرت یعنی امام صادق(علیهالسّلام) که بخواهد قیام جدش امام حسین(علیهالسّلام) را در زمره قیامهای طاغوت قرار دهد.
3. افزون بر این، قیامهای فراوانی را داشتهایم در دوره حضور ائمه(علیهمالسّلام) توسط انسانهای غیرمعصوم بوده، اما مورد تأیید ائمه قرار گرفته و همین قیامهای تائید شده نیز اطلاق روایت را مخدوش میکند؛ برای نمونه تنها به تائید ائمه معصومین(علیهمالسلام) درباره «قیام زید بن علی» اشاره میکنیم: که امام هشتم «علیهالسّلام» فرمود: «زید از علمای آل محمد بود و برای خداوند خشم کرد، و برای خدا با دشمنانش جنگید تا به شهادت رسید.»[3] و امام هفتم نیز فرمود: «عمویم زید در راه رضایت آل محمد(صلیاللهعلیهوآله) قیام کرد.»[4]
4. آموزههای اسلامی بسیاری به امر به معروف و نهی از منکر، قیام در راه خدا، امر کرده است و دستورات و قوانین فراوان حکومتی در قرآن و روایات وجود دارد، که نمیشود مخصوص زمان خاصی باشد.[5] که اگر این طور باشد باید قائل باشیم: قوانینی که پیامبر اسلام(صلیاللهعلیهوآله) در راه بیان و تبلیغ و نشر و اجرای آن 23 سال زحمت طاقت فرسا کشید، بعداز مدّتی باید تعطیل شود؟! اجرای احکام الهی را محدود کرد به دورهای کوتاه است؟ که تمام این فرض ها باطل است.
در نتیجه: عدالت خواهی از مبناییترین آموزههای اسلامی است، پس نمیتوان پرچم عدالت خواهی به صرف یک برداشت اشتباه از یک روایت، به حالت تعطیل در آورد؛ زیرا قرینههای متعددی داریم که مراد از قیام طاغوتی، قیامهایی است که در مسیر خدا و اهلبیت نبوده، بلکه در مقابل آنها باشد.
* نویسنده: rezaee
________________________________________
پینوشت
[1]. وسائل الشیعه، حر عاملی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ج11، ص37، روایت 6.
[2]. روضة کافی، محمد بن یعقوب کلینی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج8، ص296، ح456.
[3]. وسائل الشیعه، حر عاملی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ج11، ص39، روایت 11.
[4]. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ دوّم، 1403ق ـ 1983م، ج46، ص199.
[5]. وسائل الشیعه، حر عاملی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ج11، ص395.