وبگاه عالی نیوز

یکی از سوالاتی که در رابطه با نواب اربعه مطرح است، این است که فرق نائب خاص با نائب عام در چیست؟
با تحلیل تاریخ غیبت صغری و کبری، به این تنتیجه می‌رسیم که بین نائب خاص و نائب عام، دو فرق عمده وجود دارد:
1. نائب خاص با اسم و مشخصات ظاهری، مشخص و معلوم است و به مردم معرفی شده است و همه می‌دانند فلانی فرزند فلانی، نائب حضرت است؛ لذا مردم اگر سوالی یا درخواستی داشتند، به او مراجعه می‌کردند و او نیز درخواست آنان را به امام می‌داد و مردم می‌دانستند این پاسخ امام است. اما نائب عام تنها با خصوصیات مشخص شده‌ است، یعنی معلوم نیست چه کسی است، بلکه هر کسی در جامعه اسلامی با تلاش و زحمت به آن خصوصیات برسد، نائب عام خواهد بود.
2. نائب خاص با حضرت ارتباط داشت و مردم می‌دانستند او از جانب حضرت سخن می‌گوید و پیام‌های حضرت را به مردم می‌رساند، لذا مطمئن بودند که سخن، سوال یا درخواست آنان به حضرت می‌رسد و پاسخ، نیز پاسخ حضرت است نه خود نائب؛ اما در رابطه با نائب عام کسی چنین ادعایی ندارد، یعنی ممکن است در پنهان با حضرت ارتباط داشته باشند، اما این ارتباط ظاهری نیست و مردم از آن اطلاع ندارند. لذا نمی‌توان به طور قطع و یقین گفت نائبان عام با حضرت در ارتباطند، از طرفی سخنی که می‌گویند از جانب خود ایشان است و ربطی به حضرت ندارد.

* نویسنده: محمد فرضی پوریان