تاریخ وقوع: 11 خرداد
انحلال حزب جمهوری اسلامی به پیشنهاد اعضای آن (1366 ش): حزب جمهوری اسلامی یک هفته پس از پیروزی انقلاب از سوی حضرات آیات سید محمد حسینی بهشتی، سید علی خامنه ای، سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، اکبر هاشمی رفسنجانی و دکتر محمد جواد باهنر با هدف ایجاد تشکیلاتی نیرومند و سامان دادن به نیروهای فعال و ایجاد انسجام و انضباط، اعلام موجودیت کرد و به عضوگیری پرداخت. این حزب، در طول حیات خود، ضمن شرکت فعال تشکیلاتی در تمامی صحنه های سیاسی و اجتماعی کشور، به لحاظ حضور رهبران حزب در سطوح بالای تصمیم گیری، نقش تعیین کننده ای در سمتگیری مسائل و موضعگیری های کشور ایفا نمود. فعالیت حزب جمهوری اسلامی تا سال 1363، همچون گذشته ادامه یافت ولی از آن سال به بعد، به تدریج دامنه و گستردگی آن کاهش یافت تا آن که در یازدهم خرداد 1366، به دنبال پیشنهاد آیت اللَّه خامنه ای و هاشمی رفسنجانی به امام خمینی، مبنی بر توقف فعالیتهای حزب و موافقت ایشان، حزب جمهوری اسلامی، فعالیتهای خود را متوقف نمود. در نامه رهبران حزب در دلایل انحلال آن آمده بود: «احساس میشود که وجود حزب، دیگر آن منافع و فوائد آغاز کار را نداشته و به عکس ممکن است تخرّب در شرایط کنونی، بهانه ای برای ایجاد اختلاف و دو دستگی و موجب خدشه در وحدت و انسجام ملت گردد. شورای مرکزی حزب، با اکثریت قاطع به این نتیجه رسید که مصلحت کنونی انقلاب در آن است که حزب جمهوری اسلامی تعطیل و فعالیتهای آن به کلی متوقف گردد».