تاریخ وقوع: 12 صفر
صبح دوازدهم یا سیزدهم ماه صفر سال 38 لشکر امیرالمومنین علیه السلام مهیای جنگ شدند، اما عمروعاص حیله نمود و دستور داد تا قرآن ها را بر نیزه کنند. صفوف جلو لشکر کفر، ورق هایی از قران و در دیگر صفوف هر کس هر چه داشت سر نیزه کرد! و فریاد می زدند: «لا حکم الا لله» منافقین مانند اشعث بن قیس، با تضعیف روحیه لشکر حضرت آنان را به اختیار حکمین ترغیب کردند. هر چه امیرالمومنین فرمودند که این نیرنگ است و من کلام الله ناطق هستم نتیجه نداد، سرانجام قرار شد هر لشکر حکمی از جانب خود معین کند تا حکم ایشان را هر دو طرف بپذیرند.
معاویه عمرو عاص را معرفی کرد و امیرالمومنین علیه السلام فرمود: «اگر ناچار هستیم، عبدالله بن عباس و الا مالک اشتر نخعی حکم باشد.»
اشعث و جماعت قرّاء و حافظین که بعداً جزء خوارج شدند راضی به هیچکدام از این دو نشدند و گفتند: فقط عبدالله بن قیس یعنی ابوموسی اشعری. نفاق منافقین نتیجه داد و ابوموسی و عمروعاص در «دومه الجندل» که قلعه ای است بین مدینه و شام جمع شدند و با توجه به عداوتی که هر دو نسبت به اهل بیت علیهم السلام خصوصاً امیرالمؤمنین علیه السلام اشتند و با مکر و حیله عمروعاص حضرت را به ظاهر عزل کردند.
بدین ترتیب فردای آن روز در بین جمعیت ابوموسی به عمرو گفت: تو بایست و معاویه را از امارت خلع کن، تا من هم علی بن ابیطالب علیه السلام را خلع نمایم. عمروعاص گفت: من هرگز بر تو که عامل ابوبکر و عمر بوده ای و در ایمان و هجرت بر من تقدم داشته ای سبقت نمی گیرم! ابن عباس گفت: ابوموسی! پسر نابغه تو را فریب ندهد. ولی او به گفته ابن عباس گوش نداد و ایستاد و انگشتر از دست بیرون کردو گفت: من علی و معاویه را از خلافت عزل نمودم و ساکت شد.
عمروعاص ملعون ایستاد و گفت: مردم شنیدید که ابوموسی، علی را از خلافت عزل کرد من هم او را از خلافت عزل نموده و آن را برای معاویه بن ابی سفیان ثابت می نمایم که سزاوارتر است، و من به عنوان منصوب کردن معاویه، انگشتر به دست می کنم.
حکمین برای عوامفریبی فحش و دشنام بسیاری به هم دادند و دست به گریبان یکدیگر شدند و شریح بن هانی تازیانه ای بر سر عمروعاص زد.
ابوموسی از ترس یاران امیرالمؤمنین علیه السلام به مکه پناهنده شد. امیرالمومنین علیه السلام پس از این واقعه در قنوت نماز ابوموسی و سه نفر دیگر را این گونه لعن می فرمود: «اللهم العن معاویه و عمراً و اباالاعور السلمی و اباموسی الاشعری.»
منبع: تقویم شیعه