معمولا در کنار فوائدی که یک وسیله ارتباطی برای فرد دارد، ممکن خطراتی را هم برای او به همراه داشته باشد. مزاحمت تلفنی چه برای تلفن ثابت چه برای تلفن همراه، از جمله خطراتی است که در کنار همه فوائد این دو وسیله ارتباطی‌، نمی‌توان آن را انکار کرد. خطراتی که گاها به دلیل بی‌تجربگی افراد، ممکن است به جاهای خطرناک، مثل بی اعتمادی والدین نسبت به فرزندان و یا متزلزل شدن روابط زناشویی هم کشیده شود.

مزاحمت تلفنی از جمله مواردی است که ربطی به خوب یا بد بودن صاحب تلفن ندارد و ممکن است برای هر فردی پیش بیاید. اگر بخواهیم راه‌کارهایی از دین در این موارد بیابیم قطعا به صورتی که درباره خصوص این موارد بخواهیم مطلبی پیدا کنیم چیزی پیدا نخواهیم کرد ولی به صورت کلی می‌توان به آیات و روایاتی اشاره کرد که در حل این مسئله بتواند برای ما کمک خوبی باشد. ما در اینجا دو نکته از دل آیات وروایات ذکر می‌کنیم.

نکته اول: از جمع روایات باب ارتباط با نامحرم، فهمیده می‌شود که ارتباط با نامحرم صرفا به ضرورت مورد تایید اسلام می‌باشد؛ در اینجا دو روایت را برای نمونه ذکر خواهیم کرد که اولی به طور مطلق صحبت با نامحرم را منع می‌کند و دومی برای آن حد می‌گذارد از جمع این روایات فهمیده می‌شود که سخن گفتن فقط به ضرورت با نامحرم جایز است.

1.پیامبر صلی‌الله علیه‌و‌آله‌وسلم در توصیه‌های خود به امام علی علیه‌السلام می‌فرمایند: «یا على سه طایفه‏ اند که هم‌نشینى با آنان قلب را مىی میراند: هم‌نشینى با آدم‌های پست و هم‌نشینى با ثروتمندان و سخن گفتن با زنان. (منظور، سخن گفتن با زنان نامحرم است که باعث فساد مى‏گردد.)»[1]

2.در کتاب شریف امالی شیخ صدوق رحمةالله‌علیه حدیثی از پیامبر اکرم، صلّى‌اللَّه‌علیه‌و آله ‌آمده است که ایشان:« از گفتگو کردن زن، با غیر همسرش، و با غیر محرمش، بیش از پنج کلمه، که چاره‏اى از گفتن آنها نباشد نهى فرمودند»[2]

نکته دوم: از آیات و روایات قابل برداشت است که از نشانه‌های مومن این است که وقتی با یک مسئله لغوی و بیهوده  برمی‌خورد از آن اعراض می‌کند و با کرامت از آن می‌گذرد. قرآن کریم در سوره مومنون در این‌باره می‌فرماید:«وَالَّذِینَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ .مومنان کسانی هستند که از لغو اعراض می‌کنند.»(مومنون/آیه3)و در جای دیگر در توصیف "عباد الرحمان" در سوره فرقان می‌فرماید:«...وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِرَامًا. بندگان حقیقی خدا چون بر لغو بگذرند به بزرگواری می‌گذرند.»(فرقان/آیه72)

حال با توجه به این دو نکته(به ضرورت صحبت کردن با نامحرم و برخورد بزرگوارانه با امور لغوی) بعضی راه‌کارهای عملی در بحث برخورد با مزاحم تلفنی را ذکر می‌کنیم:

1. تا ضرورتی ندارد به شماره‌های ناشناس جواب ندهید. کار ضروری داشته باشد با یک پیامک (در صورت مزاحمت تلفن همراه) خودش را معرفی خواهد کرد.

2.والدین یا همسر خود را در جریان بگذارید و از صحبت کردن پنهانی به صورتی که آنها در جریان نباشند جدا بپرهیزید. این خود به نوعی خلوت با نامحرم محسوب می‌شود که اسلام از آن نهی کرده است و پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم در این‌باره می‌فرمانید:«ألا لایَخلُوَنَّ رَجُلٌ بِامرَأةٍ إِلّا کانَ ثالِثُهُماَ الشَّیطانُ.بدانید که هیچ مردی با زن نامحرم خلوت نمی‌کند جز آن‌که سومی آنها شیطان است.»[3]

3.همین که دانستید مزاحم است به آرامی تلفن را قطع کنید. و به هیچ عنوان به تماس‌های بعدی او جواب ندهید.

4.هیچ وقت سعی نکنید با بد و بیراه گفتن او را از این کار منع کنید چرا که با کرامت انسان سازگار نیست و اگر مزاحم شخص مریضی باشد او را به ادامه کار ترغیب می‌کند.

5. اگر خانم هستید هیچ‌گاه شخصا به عنوان یک ناصح او را نصیحت نکنید چرا که این کار ضرورتی ندارد.

6.تا جایی که امکان دارد در این‌گونه موارد که طرف مقابل یک فرد نامحرم است، باید لحن صحبت خصوصا برای خانم‌ها رسمی و بدون هرگونه تحریکی باشد.

6. در آخر کار اگر همه این راه‌ها اثر گذار نبود که البته بسیار به ندرت اتفاق می‌افتد؛ اقدامات قضایی و یا حتی تغییر خط هم می‌تواند به عنوان گزینه‌های آخر مطرح باشد.

-------------------------------------------

پی نوشت‌ها:

1.الخصال-ترجمه جعفرى، ج‏1، ص 195

2.ترجمه درر الأخبار، ص 723، حدیث23

3.سنن التزمذی ج 3 ص 315‌