(تاریخ وقوع: 10 صفرسال 99 هجری قمری) عمر بن عبدالعزیز، هشتمین نفرى است که از خاندان بنى امیه به خلافت دست یافت. وى گرچه از این طایفه ناحق و ضد ولایت است، ولیکن نسبت به خلفاى پیش از خود و پس از خود از بنى امیه، نام نیکى از خود برجاى گذاشت و بسیارى از کردارهاى وى مورد ستایش دوستان و مخالفان بنى امیه از جمله مورخان و سیره نگاران اهل سنت قرار گرفته است.
پدرش در سنین کودکى وى وفات یافت و سرپرستى عمر بن عبدالعزیز را عمویش عبدالملک بن مروان (پنجمین خلیفه اموى) بر عهده گرفت و وى را به جمع فرزندان خود افزود و حتى بر برخى از آنان، او را ترجیح مى داد. عبدالملک، دختر خود فاطمه را به عقد عمر بن عبدالعزیز درآورد.[۱]
عمر بن عبدالعزیز در 25 سالگى از سوى پسرعمویش ولید بن عبدالملک به فرماندارى مکه، مدینه و طائف منصوب گردید و این مقام را از سال 86 تا 93 قمرى بر عهده داشت.[۲] وى در آغاز فرماندارى خود بر حجاز، ده تن از فقهاى برجسته مدینه را گردآورد و آنان را مشاور خود ساخت و به آنان سوگند داد که او را در احقاق حق و نهى از باطل یارى دهند و خود را موظف ساخت که از رایزنى و پیشنهادات آنان، لحظه اى غافل نسازد.[۳]